Değerli okuyucular, sınav kaygısı, dersler konusunda yeterli bilgimiz olmasına rağmen başarısız olmaktan korkmaktır. Bu kaygı, başarılı olabileceğimiz bir sınavda, bilişsel, fiziksel veya duygusal olarak yaşadığımız belirtilere bağlı olarak başarısız olmamıza sebep olabilir
Sınav kaygısının nedenlerini şöyle sıralayabiliriz;
*Yaşam tarzı: Yani yetersiz uyku uyuma, sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel egzersiz, uygun zaman yönetiminin iyi yapılamaması, sorumluluklarına öncelik vermeme, rahatına düşkün olma, aşırı internet kullanımı..
*Ders çalışma tarzı ile ilgili durumlar: Yetersiz ve verimsiz çalışma, dikkat dağıtan ortamda çalışmak, konuları biriktirip son dakikada çalışmak, anlamadan okumak, tekrar gözden geçirmek için not tutmamak, tekrar etmemek.
Psikolojik faktörler:
Meli malı düşünce tarzı: Her şey bizim için kafamızda değişmez şablonlara bağlanmıştır, yer zaman ve duruma göre değişme olamaz. “Sınavlardan 90 ve üzeri almalıyım”, “Sınıfta en yüksek ben almalıyım”, “çok çalıştığım dersin sınavında yüksek puan almalıyım, alamıyorsam bu, benim zekamda bir sorun olduğunu gösterir.”
Facialaştırmak: Bu eğilim içinde olan öğrenciler daha yoğun karamsarlık ve kaygı hissi yaşarlar. “Sınavda kötü not alırsam dalga geçerler.” “Sınıfta bir konu hakkında karşıt görüş söylersem rezil olurum.”
Çevrenin ipoteğine girmek: Öğrenci çevreye çok fazla çarpıtılmış şekilde önem verir, en büyük ödül ve cezayı çevreden alacağını düşünür. Öğrencinin, içsel motivasyonu yoktur ve sanki kendi düşüncesi pek de önemli değildir. “Annem ve babam ne der?” “Arkadaşlarım ne düşünür?”
Bazı öğrenciler, çok ders çalışsa, konulara hakim olsa bile sınav sırasında aşırı heyecanlanıp, sınavlarda istedikleri başarıyı elde edemiyor. Sınav kaygısı olan kişide fizyolojik olarak; uykusuzluk, çarpıntı, kâbus görme, terleme, titreme, mide bulantısı, baş ağrısı gibi belirtiler görülürken, davranışsal olarak; gerginlik, sinirlilik, öfke, karamsarlık, mutsuzluk, isteksizlik gibi belirtiler de ortaya çıkar.
Yoğun kaygı yaşayan çocukların anne-babalarında kaygılı ruh hali içinde olmaları gözlenen bir durumdur. Bu yüzden öncelikle ebeveynin kendisini sakin tutması gerekir ki; çocuğunuz da rahat davranmayı öğrensin. Danışmanlık yardımı almaya gelen öğrencilerde, bu nedenle anne babanın da seanslara katılımı çok önemlidir. Ebeveynlerden birinin veya her ikisinin mükemmelliyetçi, rekabetçi kişilikte olması da çocuklarda kaygıyı artırır.
Danışmanlık merkezine başvuran Y, 8. sınıfta okuyan bir öğrenciydi, sınava girmesine aylar kalmasına rağmen sınavla ilgili yoğun endişeleri vardı. Kendinden iki yaş büyük, üniversitede okuyan ablası vardı. Ablası çok iyi bir puanla bu okula girmişti.
Öğrencilik hayatında sınav konusunda ciddi bir sıkıntısı olup olmadığı gence sorulduğunda, dershane sınavlarından birinde aşırı heyecan nedeniyle midesinin bulandığını, sınavı tamamlayamadığını ve bu yüzden başarısız olduğunu bildirdi. Sınavlardan önceki gece rahat uyuyamıyor ve başı ağrıyormuş..
Danışana uygulanan “Hipnoterapi” seanslarında bu sınavlarla ilgili sahneler hedeflendi ve “Yaş geriletme tekniği” ile altıncı sınıfta yaşadığı bir anısını hatırladı. Altıncı sınıfta başarılı bir öğrenci olmasına rağmen, matematikten çok düşük bir not almış ve dersin öğretmeni, “Sen nasıl böyle düşük not alırsın, sana yakışmadı” diye çıkışmış ve babasını görüşmeye çağırmış. Babasını hayal kırıklığına uğrattığını ve babasının o andaki yüz ifadesini unutamadığını söylüyordu. Bu sahneyi hatırladığında, “Ben utanç kaynağıyım” şeklinde olumsuz bilişe sahipti. Bu bilgilerden sonra danışan ile tüm bu travmatik anıları hipnoterapi yöntemiyle çalışıldı. Son hinoterapi seansında , “Herkes bazen düşük notlar alabilir, bu durum onun yetersiz olduğu anlamına gelmez” şeklinde olumlu bilişleri oluştu. Ayrıca, “sınavda yüksek puan almam çok önemli değil, önemli olan çalışıp çaba göstererek bildiklerimi kağıda aktarmak” diye düşünmeye başladı.
Hipnoz altında danışana, gevşeme ve derinleştirme çalışmalarının ardından, sınava rahat girmesiyle ilgili “Maruz bırakma yöntemi” kullanıldı. Sınav sırasında onu rahatsız eden, dikkatini dağıtan her ne varsa tüm bunlar dikkate alınıp, danışanın sınava rahat ve özgüvenli bir şekilde girmesi sağlandı. Ayrıca, hipnoz sırasında yaşadığı tüm rahatlık, sakinlik ve güven duygularını sağ elinin içine doldurup, elini sıkıp, üç derin nefes alıp elini gevşetmesi öğretildi. Bu çapayı sınav esnasında kaygılandığında kullanması telkini verildi.
Çocuklarımızın sınavlarında başarılı olması duasıyla Allah (c.c)’a emanet olunuz.
PSİKOTERAPİST KIVANÇ TIĞLI BULUT DNŞ. TEL: 0212 503 79 95- 0506 401 79-91
İnstagram adresim:.@ psikolojikdanismankivancc hesabından paylaşımlarımı takip edebilirsiniz.